เก่งดีมีความสุข

เก่ง คือคนที่มีสมรรถภาพสูงในการดำเนินชีวิต มีความรอบรู้ในเรื่องของไทยและสากล ทันสมัย ทันเหตุการณ์ ทันเทคโนโลยี มีความคิดสร้างสรรค์ มีความสามารถพิเศษเฉพาะทางและพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ เป็นผู้นำผู้ตามที่ดี รู้จักแก้ปัญหาและสามารถเรียนรู้ด้วยตนเองได้
ดี คือคนที่ดำเนินชีวิตอย่างมีคุณภาพ มีจิตใจดีงาม มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ทั้งทางด้านจิตใจ และพฤติกรรมที่แสดงออก เช่น มีวินัย เอื้อเฟื้อเกื้อกูลผู้อื่น มีเหตุผล รับผิดชอบต่อหน้าที่ ซื่อสัตย์ พากเพียร ขยัน ประหยัด มีจิตสำนึกในประชาธิปไตย รักษาสิ่งแวดล้อม และสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติสุข
มีความสุข คือคนที่มีสุขภาพดี ทั้งกายและจิต ร่าเริงแจ่มใส รู้จักและเข้าใจตนเอง มีมนุษยสัมพันธ์ดี มีความสุขในการเรียนรู้และการทำงาน มีความรักต่อทุกสรรพสิ่ง ปลอดพ้นจากอบายมุข และสามารถดำรงชีวิตได้อย่างพอเพียงแก่อัตภาพ
นอกจากนี้แล้ว สิ่งที่จะขาดเสียมิได้สำหรับคุณสมบัติที่พึงปรารถนาของผู้เรียนในอนาคตคือ จะต้องเป็นผู้ที่ รักการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพราะจะช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาคุณลักษณะทั้ง 3 ประการดังกล่าวข้างต้นให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้นต่อไป

แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติฉบับที่ 10 มีเจตนารมณ์มุ่งพัฒนาชีวิตให้เป็น "มนุษย์ ที่สมบูรณ์ทั้งทางร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรมในการดำรงชีวิต สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข" หรือกล่าวอีกอย่างคือบุคคลที่มีความ "เก่ง ดี มีสุข" ซึ่ง หากนี่คือเป้าหมายหลักของภาครัฐ ที่ต้องการให้เด็กและเยาวชนไทยเติบโตอย่างสมบูรณ์พร้อมทั้งทางด้านไอคิวและ อีคิว ตรงตามเป้าหมายการศึกษา คือ ผู้เรียนเป็น คนดี คนเก่ง และ มีความสุข ยึดคุณธรรมนำความรู้ สู่สังคมไทยโดยสิ่งที่จะบ่งบอกว่าบุคคลใดเป็นบุคคลที่มีความเก่ง ดี และมีสุขในการศึกษาคือเก่ง หมาย ถึง ความสามารถทางพุทธิปัญญา คือ ความรู้ความเข้าใจที่แจ่มแจ้งสามารถนำไปใช้ได้ วิเคราะห์เป็น สังเคราะห์ได้ ประเมินได้อย่างเข้าใจ และรู้แจ้งตามศักยภาพ ดี หมายถึง เป็นผู้มีเจตคตินิยมที่ดีทั้งต่อการเรียน ความเป็นอยู่ต่อบุคคล ต่อสังคม ชุมชน และประเทศ มีสุข หมายถึง สนุกกับการเรียนและใคร่เรียนรู้ตลอดชีวิต 

    ซึ่งหากจะให้ความหมาย เก่ง ดี มีสุข ในด้านการดำเนินชีวิตโดยทั่วไปของผู้คนแล้วนั้นก็จะสามารให้ความหมายที่แตกต่างกันออกไปได้อีก คือเก่ง หมายถึง ความสามารถในการรู้จักตนเอง มีแรงจูงใจ สามารถตัดสินใจแก้ปัญหาและแสดงออกได้อย่างมีประสิทธิภาพที่ดีกับผู้อื่น  ดี หมายถึง ความสามารถในการควบคุมอารมณ์และความต้องการตนเอง รู้จักเห็นใจผู้อื่น และมีความรับผิดชอบต่อส่วนร่วม มีสุข หมายถึง ความสามารถในการดำเนินชีวิตอย่างมีสุข

คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของคนไทย 10 ประการ

1. มีระเบียบวินัย เมื่ออยู่ใต้ตาผู้คุม
2. มีความซื่อสัตย์สุจริต และยุติธรรม เพื่อหลอกลวงฝ่ายตรงข้ามจนกว่าจะถึงเวลาโกง
3. ขยัน ประหยัดและยึดมั่นในสัมมาชีพ ไม่ว่าอาชีพจะผิดกฏหมายขนาดใหนก็ต้องขยันเพื่อตัวเองไว้ก่อน
4. สำนึกในหน้าที่และความรับผิดชอบต่อสังคมและประเทศชาติ พรรคพวกและลูกน้อง คนอื่นช่างมัน
5. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ กล้าคิดวิพากษ์ วิจารณ์ และตัดสินใจอย่างมีเหตุผล ในฝ่ายตนเอง
6. กระตือรือร้นในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข แต่กฏข้อใดมีช่องโหว่ก็ให้รีบเอาผลประโยชน์ใส่ตัว
7. มีพลานามัยสมบูรณ์ทั้งทางร่างกายและจิตใจ เอาให้สู้ชนะผ่ายตรงข้ามเป็นพอ
8. มีความภาคภูมิและรู้จักทำนุบำรุง ศิลปวัฒนธรรมและทรัพยากรของชาติ ต้องตั้งขึ้นหิ้งห้ามแตะต้องจนระเหยไปทีละนิด
9. จะซื้อของเถื่อนหรืออะไรก็ได้ให้ตัวเองได้ประโยชน์ที่สุดส่วนผู้ผลิตสินค้าจริงๆช่างมัน มันล่มจมไม่เกียวกับเราสักหน่อย